- rocznica deportacji Żydów polskiego pochodzenia z III Rzeszy do Polski
W dniach od 21 do 28 października br. odbywały się w Zbąszyniu „Dni Otwartych Ramion”, które zostały zorganizowane w 80. rocznicę deportacji Żydów polskiego pochodzenia z III Rzeszy do Polski – do Zbąszynia. Prof. Jerzy Tomaszewski określił te historyczne wydarzenia mianem „Preludium Zagłady”. Upamiętniając wydarzenia z 28 października 1938 roku, władze miasta oraz różne instytucje, szkoły, organizacje pozarządowe i osoby prywatne włączyły się w przygotowanie okolicznościowych spotkań, prelekcji, warsztatów i koncertów, które trwały ponad tydzień.
W niedzielę, 28 października, do Zbąszynia przyjechali goście z Berlina – m.in. potomkowie osób deportowanych do Zbąszynia w 1938 roku. Zwiedzili oni wystawę okolicznościową w holu dworca kolejowego, a następnie udali się na krótki spacer, zwiedzając miasto śladami wydarzeń z 1938 roku. Podczas głównych uroczystości, które odbyły się w Filharmonii Folkloru Polskiego uczniowie Zespołu Szkół nr 1 w Zbąszyniu wystąpili w spektaklu poetyckim „Wszyscy braćmi być powinni”, który był oparty na korespondencji deportowanych Żydów.
Następnego dnia, 29 października, w stolicy Niemiec także miała miejsce wyjątkowa uroczystość poświęcona 80. rocznicy wypędzenia polskich Żydów z Niemiec. Po raz pierwszy upamiętniano tę rocznicę oficjalnie w Niemczech. Uroczystość odbyła się w Nowej Synagodze – Centrum Judaicum. W obchodach wzięła udział na zaproszenie strony niemieckiej delegacja ponad 50 osób ze Zbąszynia: Burmistrz, Tomasz Kurasiński i władze miasta, przedstawiciele lokalnych instytucji i organizacji, a także nauczyciele i uczniowie Zespołu Szkół nr 1.
Wszyscy zabierający głos podczas tej uroczystości podkreślali w swoich wystąpieniach, że we współczesnej Europie nie ma miejsca na rasizm i nazizm oraz deklarowali niezgodę na wszelkie przejawy dyskryminacji.
Najbardziej wzruszającym momentem były wystąpienia członków rodzin osób deportowanych, m.in. córki pani Rity Adler – jednej z ostatnich ocalałych deportowanych z Niemiec osób, która niestety, ze względów zdrowotnych, nie mogła uczestniczyć w uroczystościach.
W Centrum Judaicum, od lipca 2018 roku prezentowana jest okolicznościowa wystawa pt. „AUSGEWIESEN! Berlin, 28.10.1938” poświęcona deportacji Żydów, a na niej interwencja artystyczna przygotowana przez Wojtka Olejniczaka, artystę, zbąszynianina, prezesa Fundacji „Tres”. Elementem ekspozycji są również unikalne, po raz pierwszy prezentowane pamiątki należące do rodzin osób deportowanych w 1938 do Zbąszynia.
